image banner
Đền Bà Áo Trắng
Cỡ chữ: A+ A A- In bài viết: 🔼Tăng tương phản 🔽Giảm tương phản
Lượt xem: 129
Qua cầu Yên Bái đến địa bàn thôn 3 xã Hợp Minh – thành phố Yên Bái, bên bờ sông Hồng, nơi ngã ba hợp lưu với Ngòi Lâu, đối diện với bến Âu Lâu - di tích lịch sử cấp Quốc gia, có ngôi đền Bà Áo Trắng thờ Mẫu Đệ Tam - Thoải Phủ linh thiêng cai quản miền sông nước, biển cả.

Qua cầu Yên Bái đến địa bàn thôn 3 xã Hợp Minh – thành phố Yên Bái, bên bờ sông Hồng, nơi ngã ba hợp lưu với Ngòi Lâu, đối diện với bến Âu Lâu - di tích lịch sử cấp Quốc gia, có ngôi đền Bà Áo Trắng thờ Mẫu Đệ Tam - Thoải Phủ linh thiêng cai quản miền sông nước, biển cả.

Đền Bà Áo Trắng ngày nay

       Đền Bà Áo Trắng là nơi thờ tam toà thánh mẫu và là di tích có từ lâu đời. Đền được nhân dân làng Lũ Điền nay là  xã Hợp Minh xây dựng vào những năm đầu thế kỷ XX, đến nay đền Bà Áo Trắng vẫn giữ nguyên được kiến trúc cổ, đền gắn với những sự kiện lịch sử cách mạng có ý nghĩa trọng đại của dân tộc. Nơi đây vào  khoảng những năm 1951 đến năm 1954  đền là địa điểm tập kết cán bộ, bộ đội và dân công tham gia kháng chiến, là nơi vận chuyển vũ khí, lương thực, thực phẩm chi viện cho chiến trường Tây Bắc, góp phần cùng quân, dân cả nước làm nên chiến thắng          

       Điện Biên Phủ. Ngày 21/5/2012 đền Bà Áo Trắng đã được UBND tỉnh công nhận là di tích lịch sử văn hoá cấp tỉnh.

       Di tích đền Bà áo Trắng còn gắn liền với những sự kiện lịch sử cách mạng (1945 – 1954). Đền có nhiều dấu ấn và đóng góp quan trọng, là nơi hoạt động của du kích địa phương, nơi Bộ Tư lệnh Liên khu 10 tổ chức lớp học quân chính, năm 1948, nơi kết nạp những cán bộ ưu tú người địa phương cho Đảng xem xét kết nạp, là trạm dưỡng thương, nơi tập kết cán bộ, bộ đội, dân công, lương thực và vũ khí phục vụ các chiến dịch lớn như Lê Hồng Phong (1950), Lý Thường Kiệt (1951), Tây Bắc (1952) và Điện Biên Phủ (1954).

       Được biết đây là ngôi đền do dòng họ Hà, họ Nguyễn, họ Lý từ Thanh Hóa, Phú Thọ lên khai phá, lập làng, lập ấp tại xã Lũ Điền xưa kia (nay là xã Hợp Minh) lập nên từ thế kỷ XVII – XVIII.  Cùng với khai phá, xây dựng vùng đất này, các dòng họ Hà, Nguyễn, Lý xây dựng hệ thống cơ sở tín ngưỡng thờ tự như đình làng Bình Phượng và đền Lũ Điền (đền Bà Áo Trắng ngày nay).

       Lúc đầu khởi dựng đền được dựng bằng tre, gỗ thô sơ bên hữu ngạn sông Hồng và rước chân nhang từ đền Hùng về thờ phụng. Qua thời gian, đền  hư hỏng và xuống cấp, đến năm 1936 cụ Hà Đình Đoán là lý trưởng lúc bấy giờ và cụ Trần Trung Giảng là chủ xưởng gạch gần đó (nay là xưởng gạch Hợp Minh) đứng ra huy động nhân dân công đức trùng tu, xây dựng lại đền với quy mô như ngày nay.

       Năm 1945, lũ lụt đã làm hư hại một phần gian đại bái và cuốn trôi nhiều đồ thờ tự, trong đó có các đạo sắc phong của đền. Năm 1972, để đáp ứng nhu cầu thờ phụng của nhân dân và du khách thập phương. Đền được nhân dân trùng tu và phục dựng lại 3 gian đại bái, với cột gỗ, lợp cọ. Năm 2007, nhân dân địa phương và du khách thập phương đứng ra góp công xây dựng nhà đại bái với 3 gian, tường xây gạch, mái lợp ngói. Hàng năm, tại đền thường diễn ra các lễ hội vào ngày 10/1 (âm lịch) lễ chay, ngày 25/2 – 27/2 (âm lịch) chính lễ, ngày 25/8 (âm lịch) lễ chay. Chính lễ diễn ra từ ngày 25 - 27 /2 âm lịch, có khi kéo dài hết ngày 28/2 âm lịch.

       Đền Bà Áo Trắng nhìn về hướng đông đền còn có tên gọi khác là đền Lũ Điền, đó là cách gọi nôm, lấy theo tên vùng đất là xã Lũ Điền, thuộc tổng Giới Phiên, huyện Trấn Yên, tỉnh Hưng Hóa xưa. Hậu cung còn bảo lưu được phong cách kiến trúc nghệ thuật thời Nguyễn. Di tích còn lưu giữ được một số mảng chạm khắc: lá lật, trúc hóa long đã góp phần làm tăng thêm giá trị nghệ thuật cho công trìnhkiến trúc.

       Hiện nay tại di tích đền Bà Áo Trắng còn lưu giữ một số cổ vật, di vật như: lư hương cổ cỡ nhỏ và rương đượng sắc phong được sơn son, thiếp vàng mang phong cách nghệ thuật triều Nguyễn. Trong lúc đào móng xây dựng miếu cậu, nhân dân đã phát hiện 0,5kg tiền cổ có hình tròn, lỗ vuông. Qua phân loại sơ bộ đây là tiền cổ Việt Nam, với niên đại từ thế kỷ XIII đến cuối thế kỷ XVIII.

Thống kê truy cập
  • Đang online: 0
  • Hôm nay: 1
  • Trong tuần: 0
  • Tất cả: 0